Job crafting, zelf aan het roer

Job crafting, een term die je de laatste tijd misschien wel vaker bent tegengekomen? Het staat voor werken aan je baan zonder weg te gaan.

Maar soms – en misschien wel juist doordat je met job craften aan de slag gaat – kom je erachter dat er geen andere keuze is dan vertrek. Doe dat dan ook. Kijk rond, experimenteer met alternatieven, neem een kijkje buiten de deur en ervaar het verschil. Het is niet altijd wijs om je hele leven direct om te gooien. Overweeg zorgvuldig de alternatieven, zoals bijvoorbeeld een dagje minder werken om je te richten op je droom of eens ‘stage’ lopen in een andere functie, voordat je de definitieve stap neemt. In de meeste gevallen is het wijs om je schepen niet achter je te verbranden, voordat je weet dat je nieuwe vlot waterdicht is. En dat je buitenboordmotor het goed doet.

Afweging maken

Soms kun je minder makkelijk weg of je wilt bij je huidige werkgever blijven. Dan zijn er minder rigoureuze oplossingen denkbaar binnen je eigen baan. Als je de plussen en minnen van je werk tegen elkaar afweegt, kom je er misschien achter dat je de opgebouwde relaties met je collega’s, klanten en/of leveranciers toch wel erg waardevol vindt. Misschien heb je een bepaalde status opgebouwd binnen de organisatie en zijn de gedane investeringen in kennis en vaardigheden belangrijke zaken waaraan je je zelfwaarde ontleent; je bent wat en je kunt wat! Het kan ook zijn dat een hypotheek je aan een verworven zekerheid van inkomen vastketent of je hebt een gebrek aan diploma’s die je de toegang tot andere banen ontneemt. Zeker wanneer deze banen schaars zijn en er veel concurrentie is. Net als op de huizenmarkt speelt het aanbod op de arbeidsmarkt je parten.

Drie vormen van blijven

Kies je er niet voor om weg te gaan, maar te blijven werken bij je huidige werkgever, dan zijn er drie vormen van blijven:

Capituleren
Je laat de onvrede voor wat het is. Je verzet je niet en geeft het idee op dat er meer uit je werk te halen valt. Je zet je tanden op elkaar en bijt door. Je kunt niet verwachten dat je altijd zonneschijn krijgt en te veel zon maakt het land tot een woestijn. Dus je past jezelf aan de situatie aan en neemt het leven zoals het komt. Dat klinkt voor sommigen misschien wat cynisch, maar het kan zeker ook van wijsheid getuigen om het leven te nemen zoals het komt. Te vroeg capituleren is echter geen teken van wijsheid, maar van een gebrek aan moed. Als er bij jou toch iets van hoop schuilt, bekijk dan nog eens of je echt wel een realist bent en je geen problemen negeert. Onderschat niet hoeveel vrijheidsgraden je hebt!

Benoemen
Afhankelijk van de oorzaak van je onvrede kun je met een leidinggevende om de tafel gaan zitten om je problemen te benoemen. Je kunt aankaarten dat je het tijd vindt voor loonsverhoging, nieuwe projecten, een opleiding of aangepaste werkplek. Dan geef je de oplossing. Of je vertelt alleen je probleem, in de hoop dat daarvoor een oplossing te vinden is. Bijvoorbeeld omdat iets teveel voor je is (je vreest een burn-out) of juist te weinig (bore-out). Verveling is trouwens even schadelijk als een te hoge werkdruk!

Benoemen is een actievere strategie dan capituleren of negeren. Maar je legt het vinden van de oplossing bij een ander. Natuurlijk heeft je leidinggevende een taak daarin om het ‘in goede banen’ te leiden, maar ergens is het een zwaktebod. Je legt de expertise buiten jezelf. Je blijft zelf uiteindelijk passief, hoeveel moed er misschien ook nodig was om een dergelijk gesprek aan te gaan en de problemen te benoemen. Wanneer je zelf ook actief wordt, ga je craften!

Craften
De activiteiten die je onderneemt om van je werk zelf actief iets moois te maken noemen we dus job crafting. Deze benadering zet jezelf aan het roer. Met grote of kleine wijzigingen kun je aanpassingen maken die je werk prettiger en leuker maken. Deze strategie veronderstelt dat je zelf iets kunt doen aan de (opkomende) onvrede met je werksituatie. Soms door het te benoemen, maar het kan ook in stilte.

De keuze is aan jou

Neem na het lezen van bovenstaande info eens even de tijd om te reflecteren op wat voor jou het meeste van toepassing is. Het is aan jou om je keuze te bepalen. Ga je weg of hoop je op de mogelijkheid dat je naar een betere functie kunt, zonder weg te hoeven? En als je blijft, wat doe je dan met het knagende gevoel? Capituleren en je neerleggen bij de bestaande situatie? Benoemen en daarmee de verantwoordelijkheid bij de ander leggen? Of wil je zelf de verantwoordelijkheid nemen om je werk prettiger, interessanter en leuker te maken? En wil je gaan craften? Overweeg de opties, bespreek het eventueel met mensen die je vertrouwt. En kies dan.

Check wat bij jou past en kom in actie

Maak je keuze uit de onderstaande opties. Welk antwoord past het beste bij jou?

• • Ik ga weg. Ik heb geen hoop op verbetering van de situatie in mijn organisatie. Ik ga iets anders zoeken
  • Ik blijf en zet me over de problemen heen. Ik accepteer hoe het gaat en ga door op de manier waarop ik bezig was
  • Ik ga in gesprek met mijn leidinggevende. Ik benoem het probleem en ik hoop dat hij of zij er iets aan wil doen
  • Ik blijf en wil zelf actief worden in het vormgeven van mijn werk. Ik wil het wel eens proberen, dat job craften!

Heb je voor de laatste optie gekozen, lees dan zeker het boek ‘Mooi Werk’ van Mark van Vuuren en Luc Doorenbosch. En/of maak een afspraak met me voor begeleiding bij job crafting. Craften doe je tenslotte niet in je eentje!

NB: het spreekt voor zich dat je job craften altijd rekening houdt met je omgeving, bijv. je collega’s en de omstandigheden. Jobcraften kun je ‘in het klein’ doen of ‘groots’; bij dat laatste is de kans dat het invloed heeft op je omgeving groter, dus communiceer helder en tijdig over wat je wilt gaan doen en betrek waar mogelijk je collega’s bij je plannen.

Inspiratiebron voor dit artikel: Mooi Werk / Mark van Vuuren en Luc Doorenbosch.